Τετάρτη 4 Απριλίου 2012


Το Highline Park της Νέας Υόρκης βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Manhattan, διασχίζοντας σε μήκος 1,5 μιλίου τρεις από τις δυναμικότερες γειτονιές: το Meatpacking District, το West Chelsea και το Hells Kitchen/Clinton. Όταν χτίστηκε οι γειτονιές αυτές φιλοξενούσαν βασικά βιομηχανικές χρήσεις και μεταφορές. Σήμερα, πολλές αποθήκες και εργοστάσια έχουν μετατραπεί σε εκθεσιακούς χώρους, στούντιο, εστιατόρια, μουσεία και κατοικίες.
Πρόκειται ,ουσιαστικά, για ένα μακρύ, γραμμικό πάρκο, υπερυψωμένο πάνω από το επίπεδο του δρόμου, με μια εκπληκτική θέα προς τον ποταμό Hudson.
Η κατασκευή τοποθετείται στο 1930, ως μέρος ενός μαζικού project, γνωστού ως West Side Improvement. Η πληθώρα ατυχημάτων μεταξύ των τρένων που μετέφεραν εμπορεύματα και της κυκλοφορίας στη 10η Λεωφόρο, που ονομάστηκε για αυτό το λόγο ‘Λεωφόρος του Θανάτου’, επέβαλλαν την ανύψωση των σιδηροδρομικών γραμμών 30 πόδια ψηλότερα από το επίπεδο του δρόμου. Το High Line λειτούργησε μέχρι το 1980 ως ένας «αιωρούμενος» δρόμος μεταφοράς εμπορευμάτων.
Οι Friends of the High Line, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, δημιουργήθηκαν το 1999, όταν το High Line αντιμετώπιζε την απειλή της κατεδάφισης. Σε συνεργασία με το Δήμο της Νέας Υόρκης, ο οργανισμός αυτός δουλεύει για τη συντήρησή του ως δημόσιου πάρκου. Οι εργασίες αποκατάστασης-επανάχρησης ξεκίνησαν το 2006 με το High Line να περιλαμβάνει δύο κλάδους: ο πρώτος, που άνοιξε για το κοινό το 2009, ξεκινάει από την οδό Gansevoort καταλήγοντας στη West 20th Street, ενώ ο δεύτερος, που άνοιξε το 2011, συνδέει τη West 20th με τη West 30th. Ένα τρίτο, μικρότερο σε μήκος τμήμα, προβλέπεται επιπλέον να ανακατασκευαστεί κάθετα στο δεύτερο. Ο σχεδιασμός του πάρκου είναι μια συνεργασία των James Corner Field Operations (Project Lead), Diller Scofidio+Renfro και του αρχιτέκτονα τοπίου Piet Oudolf.
Στο High Line συναντάει κανείς σήμερα 210 είδη φυτών, τα οποία μιμούνται την αυτοφυή βλάστηση που αναπτύχθηκε στις αχρησιμοποίητες επί 25 χρόνια ράγιες των τρένων, με έμφαση στα τοπικά φυτά. Λουλούδια, αγριόχορτα, θάμνοι και δέντρα πλαισιώνουν τη διαδρομή σε όλο το μήκος της.
Από δομικής άποψης, το HL ήταν σε καλή κατάσταση, ωστόσο χρειάστηκαν κάποιες μικρές επισκευές και εφαρμογή υγρομόνωσης στο ατσάλι και στο τσιμέντο, όπως και εγκατάσταση συστημάτων απορροής των ομβρίων υδάτων(drainage). Μετά την απομάκρυνση και τις εργασίες συντήρησης-αποκατάστασής τους, οι ράγιες επανατοποθετήθηκαν στις αρχικές τους θέσεις και ενσωματώθηκαν μέσα στη βλάστηση.
Οι διαδρομές διαμορφώθηκαν από μια σειρά από λείες, μακρόστενες λωρίδες τσιμέντου, που λεπταίνουν ακόμη περισσότερο στην άκρη τους, αφήνοντας ενδιάμεσα χώρο για την αποστράγγιση και τα ηλεκτρικά κυκλώματα. Οι λωρίδες αυτές δίνουν από ψηλά την εντύπωση ότι «μπλέκονται» με το πράσινο, σαν τις άκρες μιας χτένας. Χαρακτηριστικός είναι και ο αστικός εξοπλισμός, που διαμορφώνεται όταν ορισμένες λωρίδες ανυψώνονται έτσι ώστε να δημιουργήσουν ιδιότυπα, ξύλινα, γραμμικά παγκάκια.

Η πρόσβαση στο HL επιτυγχάνεται με 9 εισόδους, οι 4 εκ των οποίων είναι προσπελάσιμες από ΑΜΕΑ. Σκάλες και ανελκυστήρες οδηγούν από το επίπεδο του δρόμου προς τα πάνω, επιτρέποντας την οπτική επαφή με τα δομικά στοιχεία, όπως τις μεταλλικές δοκούς και τα υποστυλώματα.
Φωτιστικά στοιχεία LED εξοικονόμησης ενέργειας, ενσωματωμένα στις ράγιες, φωτίζουν τις διαδρομές το βράδυ. Τοποθετημένα κάτω από το επίπεδο του ματιού, δημιουργούν ένα αίσθημα ασφάλειας κατά το νυχτερινό περίπατο, ενώ παράλληλα επιτρέπουν στο μάτι να προσαρμοστεί στο φυσικό φως του περιβάλλοντος. Φωτισμός υπάρχει και στην κάτω πλευρά του πάρκου, ώστε να ξεχωρίζει διακριτικά σαν ένας γραμμικός διάδρομος τη νύχτα.
Προτεραιότητα δίνεται στη βιωσιμότητα του πάρκου και στην περιβαλλοντική προσέγγιση. Το HL χρησιμοποιεί την ίδια τεχνολογία με ένα πράσινο δώμα και έχει τα ίδια περιβαλλοντικά οφέλη: μείωση απώλειας ομβρίων υδάτων κατά 80%, περιορισμός του φαινομένου της ‘θερμικής νησίδας’ και φυτεύσεις που προσφέρουν σκιά, οξυγόνο και κατοικία για έντομα και πουλιά. Έτσι, λοιπόν, το project φέρνει την έννοια της επανάχρησης σε ένα νέο επίπεδο: αυτό της βιώσιμης ανάπτυξης. Αυτό αφορά τομείς όπως η μείωση της ποσότητας του νερού που εισάγεται με τεχνητό τρόπο στο πάρκο, με εκμετάλλευση του βρόχινου νερού για άρδευση και με δημιουργία ενός κλειστού κυκλώματος νερού. Αφορά, ακόμα, τη χρήση υλικών με μεγάλη διάρκεια ζωής, που συμβάλλει στην εξοικονόμηση χρημάτων για συντήρηση ή και αντικατάστασή τους, φωτισμό με εξοικονόμηση ενέργειας κλπ.
Όσον αφορά τα φυτά του πάρκου, οι διαφορετικές συνθήκες φωτισμού, σκίασης, έκθεσης, ανέμου και βάθους του χώματος στο HL, όταν αυτό δεν ήταν ακόμα σε χρήση, δημιούργησαν διαφορετικά μικροκλίματα, στα οποία φύτρωναν διαφορετικού τύπου φυτά. Τα φυτά που χρησιμοποιήθηκαν στο νέο HL αντικατοπτρίζουν τα αρχικά μικροκλίματα, μιμούμενα τη βλάστηση που προϋπήρχε σε κάθε περιοχή. Έτσι, προσαρμοσμένα τέλεια στο περιβάλλον τους, συμβάλλουν στη μείωση χρήσης νερού και άλλων πηγών για τη συντήρησή τους, καθώς και στην εξοικονόμηση χρημάτων για την αντικατάστασή τους.
Η βιώσιμη ανάπτυξη επιβάλλει επιπλέον τη χρήση μεθόδων φιλικών προς το περιβάλλον για το πότισμα, την κομποστοποίηση, την απομάκρυνση των εντόμων, τον καθαρισμό και την απομάκρυνση του χιονιού.
Εκτός από το φυσικό περιβάλλον, στο HL μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα της πόλης και του ποταμού Hudson, ενώ συγχρόνως έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και να συμμετέχει στα δρώμενα που λαμβάνουν χώρα στο πάρκο: φεστιβάλ, γιορτές, events, συναυλίες, κατασκευές, παρατήρηση των άστρων στο νυχτερινό ουρανό κλπ. Όλα αυτά το καθιστούν ένα «ζωντανό» πάρκο με κίνηση όλες τις ώρες της ημέρας και κατ’ επέκταση αρκετά ασφαλές, με μειωμένα ποσοστά εγκληματικότητας.
Ωστόσο, το HL έχει δώσει ζωή και στις γύρω γειτονιές, πυροδοτώντας μια αναγέννηση της περιοχής με πάνω από 30 projects να έχουν σχεδιαστεί ή να είναι υπό κατασκευή.
Όπως αποδεικνύεται, κοστίζει σημαντικά λιγότερο να μετατρέψεις μια παλιά σιδηροδρομική γραμμή σε πάρκο από το να την κατεδαφίσεις.